Üveit Nedir?

​​​​​​​​

 


Üveit nedir?

Üveit, gözün orta tabakası olan uveanın iltihaplanmasıdır. Uvea tabakası iris, siliyer cisim ve koroidden oluşan gözün damar ve bağ dokudan zengin olan bölümüdür. İris gözün ön kısmında bulunan ve göze rengini veren kısım olup, koroid gözün sinir tabakası olan retina ve retina pigment epitelini besleyen damardan zengin tabakadır. Siliyer cisim ise aköz hümör denilen göz içi sıvısını salgılar ve yakın görüş için lensin hareketini sağlayarak odaklanmaya yardımcı olmaktadır. Üveit tek bir hastalık olmayıp bu kısımların biri veya birkaçının eşlik eden komşu dokuların veya göz içi jelatinöz sıvısının (vitreus) iltihaplanmasını içeren bir grup hastalıktır. İnflamasyonun olduğu tabakaya göre üveit anatomik olarak ön (iris ve siliyer cisim), orta (siliyer cisim ve vitreus) ve arka üveit (koroid) olarak sınıflandırılmaktadır.

 

Üveitin nedenleri nelerdir?


Üveit tek bir hastalık olmayıp farklı şekillerde ortaya çıkabilen ve farklı etkenlere bağlı olarak oluşabilen bir hastalık grubudur. Üveitin nedeni neredeyse %50'ye yakın hastada tespit edilemez ve bunlar idiyopatik üveit olarak adlandırılırlar. Bunun dışındaki hastalarda başlıca üveit etkenleri:

  • Enfeksiyonlar (toksoplazma, herpes, CMV, sifiliz, tüberküloz, HIV, brusella…)
  • Otoimmun veya kolajen doku hastalıkları (Behçet hastalığı, ankilozan spondilit, romatoid artrit, ülseratif kolit, Crohn hastalığı...)
  • Bazı kanser çeşitleri ve metastazları (lösemi, lenfoma…)
  • Göze alınan darbeler, yaralanmalar
  • Geçirilmiş göz içi ameliyatları

 

Üveitin belirti ve bulguları nelerdir?


Üveit gözün farklı kısımları tutulabildiğinden ve altta yatan farklı hastalıklar olabildiğinden, belirti ve bulgular her hastada farklı olabilmektedir. Gözün ön tarafını tutan üveitlerde kırmızı göz, ağrı, sulanma, ışığa hassasiyet ve hastalığın ciddiyetine göre bazen bulanık görme eşlik etmektedir. Orta ve arka üveitte ise hastalığın ağırlığına göre değişen derecelerde görme kaybı veya bulanık görme ile uçuşan cisimler görme başlıca şikayetlerdendir. Göz muayenesi esnasında göz bebeğinde düzensizliğe yol açan yapışıklıklar, görme kaybı, göz içi sıvısında bulanma, sinir tabakası ve koroidde iltihaba bağlı lezyonlar saptanabilmektedir.

 

Kişilerde üveite neden olan risk faktörleri nelerdir?


Enfeksiyon: Bazı sistemik enfeksiyonlar gözde üveite neden olabilmektedir.

Genetik yatkınlık ve aile öyküsü: Bazı üveit hastalıklarında hastalığa neden olan genetik yatkınlık nedeniyle benzer hastalıklar diğer aile bireyleri veya akrabalarda da mevcut olabilmektedir.

Otoimmun (bağışıklık sistemi hastalıkları) hastalıklar: Kişinin altta yatan Behçet, romatoid artrit, inflamatuvar bağırsak hastalığı gibi hastalıklarına herhangi bir evrede üveit de eşlik edebilir.

Yaralanma ve geçirilmiş göz içi ameliyatları

 

Üveit hastalığı nasıl teşhis edilir?


Üveit hastalığı öncelikle detaylı göz muayenesi ile teşhis edilir. Üveit tek bir hastalık olmadığından ve buna bağlı olarak farklı bulgular verebildiğinden, üveit şüphesi olması durumunda alanında uzman bir göz doktoru tarafından detaylı göz muayenesi ve tetkikleri ile nedene yönelik araştırması yapılmalıdır. Gözün acil hastalıkları arasında bulunduğundan kalıcı görme kaybı oluşmaması için en kısa zamanda tespit edilip tedavisi başlanmalıdır. Tedavi geciktiğinde veya atlandığında gözde glokom (göz tansiyonu), katarakt, göz bebeği şekil bozuklukları veya kalıcı görme kaybı gibi ikincil bozukluklara da yol açabilmektedir. Muayenede üveit bulguları saptandığında eşlik eden başka sistemik hastalıklar da olabileceği için bunlara yönelik kan ve görüntüleme tetkikleri de istenmektedir. Üveitin kaynağını araştırırken optik koherens tomografi, fundus fluoresein anjiyografi, fundus otofloresansı, görme alanı, indisiyanin yeşili anjiografisi gibi göze özgü tetkiklerden faydalanılmaktadır.  Sistemik inceleme yapılırken romatoloji, enfeksiyon hastalıkları, iç hastalıkları, göğüs hastalıkları uzmanlarının görüşlerinin alınması da gerekebilmektedir. Tüm bu detaylı incelemelere rağmen hastaların yarıya yakınında üveitin altta yatan nedeni saptanamayabilmektedir. Bazı hastaların tanısı temel tetkiklerle kolayca konabilirken bazılarında tanıya ve etkene ulaşmak oldukça zorlu olabilmektedir.

 

Üveit tedavisi nasıl yapılır?


Üveit, çeşidine, ağırlığına ve altta yatan nedenine göre ataklarla tekrarlama ihtimali olan bir hastalık grubu olduğundan düzenli takip gerektirmektedir. Üveit hastalığı saptandığı anda kalıcı göz hasarını önlemek için en kısa zamanda tedavisi başlanmalıdır. Üveit tek bir hastalık olmadığından tedavisi de genellikle üveitin çeşidine ve varsa altta yatan sistemik hastalığa göre düzenlenmektedir. Genel olarak ön üveit tedavisinde, gözde oluşan iltihabı baskılamak için eğer enfeksiyöz bir etken saptandıysa antimikrobiyal ajanlar, non-enfeksiyöz üveitlerde ise kortikosteroid grubu damlalar kullanılır. Bunun yanında göz bebeği şekil bozukluğuna neden olan yapışıklıkları engellemek ve ağrıyı azaltmak için göz bebeğini büyüten damlalar da kullanılmaktadır. Orta ve arka üveitte ise yine eğer eşlik eden bir sistemik hastalık varsa öncelikle o hastalıkların tedavisine başlanmalıdır. Örneğin; Behçet hastalığı, romatoid artrit, ülseratif kolit gibi bağışıklık sistemi hastalıklarına bağlı üveitlerde bu hastalıklara yönelik inflamasyon baskılayıcı ve bağışıklık düzenleyici tedaviler uygulanmaktadır. Ek olarak bazı hastalarda göz içi veya göz çevresine ilaç enjeksiyonları da gerekebilmektedir. Tedavi yaklaşımı hastalığın çeşidine, ciddiyetine ve altta yatan hastalığa göre değişebildiği için tanı aşamasında çok detaylı araştırılmalıdır. Tedavi alan hastalarda ise hem tedavinin etkinliği ve üveitin kompliasyonlarının gelişimi hem de sistemik tedavilerin olası yan etkileri nedeniyle hastalar düzenli olarak izlenmelidir.